Սարագոսայի Պիլար Աստվածամոր տաճարը

Պիլար Աստվածամոր տաճարը Սարագոսայում

Սարագոսայի գլխավոր սրբավայրերից եւ Իսպանիայի «12 գանձերից» մեկն է համարվում Պիլար Աստվածամոր տաճարը (Catedral-Basilica de Nuestra Señora del Pilar de Zaragoza): Բազիլիկան թողնում է անմոռանալի տպավորություն՝ չորս 90 մետրանոց աշտարակներ, 11 գմբեթներ, ներսում՝ հայտնի գեղանկարիչ Ֆր. Գոյայի զարդանկարներ: Բացի այդ, Հովհաննես Պողոս II-ի արտահայտությունից հետո Պիլար Աստվածամայրը «բոլոր իսպանալեզու ժողովուրդների մայրն է»: Այնտեղ է գտնվում Պիլար Աստվածամոր արձանիկը եւ սյունը:

Պիլար Աստվածամոր հայտնությունը Սբ. Հակոբոս առաքյալին

Մոտավորապես մ.թ. 40 թ.-ին այդ վայրերում Սբ. Հակոբոս առաքյալը (12 առաքյալներից մեկը) քրիստոնեություն էր քարոզում: Տեղի հեթանոս բնակչությունը ուշադրություն չէր դարձնում քարոզներին, որից առաքյալը հուսալքվել էր: 40թ.-ի հունվարի 2-ի գիշերը հրաշք կատարվեց: Սբ. Հակոբոսն իր աշակերտների հետ

Տաճարի աշտարակը

աղոթում էր Էբր գետի ափին, երբ իր առջեւ հրաշքով հայտնվեց կույս Մարիամը, սյունի վրա կանգնած եւ շրջապատված հրեշտակներով: Նա փոխանցեց առաքյալին հասպիսե սյուն եւ իր փոքրիկ փայտե աարձանիկը: Նաեւ նա կարգադրեց այդտեղ կառուցել մատուռ իր պատվին: «Այս վայրը կլինի իմ տունը, իսկ արձանիկն ու սյունը՝ տաճարի անունն ու զոհարանը, որը դու կկառուցես»:
Մեկ տարի անց այդտեղ կառուցվում է մատուռ Աստվածամոր պատվին: Քրիստոնեության պատմության մեջ առաջինը նվիրված կույս Մարիամին: Այնուհետեւ Հակոբոս առաքյալը վերադարձավ Երուսաղեմ, որտեղ մ.թ. 40 թ.-ին մահապատժի ենթարկվեց՝ դառնալով առաջինը, ով ունեցավ տանջալի մահ հավատքի համար: Ըստ ավանդույթի, նրա աշակերտները առաքյալի մարմինը դրեցին նավակը եւ բաց թողեցին Միջերկրական ծով: Հրաշքով այն կանգ առավ իսպանական ափերի մոտ՝ Ուլյա գետի ափին, որտեղ հետագայում կառուցվեց Սանտյագո դե Կոմպուստելա քաղաքը:

Պիլար Աստվածամոր տաճարի կառուցման պատմությունը

Կույսին նվիրված առաջին մատուռը, ինչպես եւ մյուսները, քանդվել է քրիստոնեության հալածանքների ժամանակ: Սակայն Սարագոսայի բնակչությունը կարողացավ պահպանել Աստվածամոր արձանիկը եւ սյունը: Կոստանդին Մեծ կայսրի օրոք այնտեղ, որտեղ նախկինում գտնվում էր մտուռը, կառուցեցին բազիլիկա, հետագայում վեռակառուցված ռոմանական ոճով:
Սարագոսայում գտնվող սրբավայրը ստիպեց Ալֆոնս I թագավորին սկսել ռեկոնկիստա եւ ազատագրել քաղաքը 1118 թ.-ին:
Ռոմանական տաճարը այրվեց 1434թ.-ին: Շուտով այստեղ կառուցվեց տաճար գոթական եւ մուդեխառ ոճերով: Այդ ժամանակվանից պահպանվել է ալաբաստե տաճարը՝ իսպանացի քանդակագործ եւ ճարտարապետ Դամիան Ֆորմենտայի աշխատանքը:
Այժմյան բազիլիկայի շինարարությունը բարոկոյի ոճով, թվագրվում է 1681-1686թթ.-երին, Իսպանիայի թագավոր Կառլոս II-թագավորության օրոք: 1725թ.-ին Սարագոսայի մունիցիպալ խորհուրդը ընդունեց որոշում տաճարի վերակառուցման մասին: Հետագայում այն հանձնարարվեց Վենտուրա Ռոդրիգեսին, ով ստեղծեց այժմյան տաճարը: Այն զարմացնում է իր

Ֆրանսիսկո Գոյա

չափսերով՝ 130 մ երկարությամբ, 67մ լայնությամբ, 11 գմբեթներով, չորս 90 մետրանոց աշտարակներով եւ ներսում գտնվող 9 մատուռներվ: Զարդարանքների համար օգտագործվել է մարմար, բրոնզ, հասպիս: Կամարների եւ գմբեթների զարդարանքը պատկանում է Ֆրանցիսկո Գոյային:
Բազիլիկայի վերակառուցումը ավարտվեց միայն 1872թ.-ին: 1936-1939թթ.-ի Իսպանիայի Քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ Պիլար տաճարի վրա երեք ռումբ է նետվում, բայց ոչ մեկը չի պայթում: Նրանցից երկուսը դեռ գտնվում են տաճարում:

Աստվածամոր արձանիկը

Բազիլիկայի արեւելյան հատվածում գտնվում է գլխավոր սրբությունը: 1954թ.-ին Վ. Բոդրիգեսը այստեղ ստեղծեց Սբ. Կապելլա, մատուռ մատուռում: 39 սմ բարձրությամբ Պիլար Աստվածամոր արձանիկը պատրաստված է փայտից: Այն կանգնած է հասպիսե սյան վրա: 1905թ.-ին նրան թագադրեցին:
Ամեն տարի՝ հոկտեմբերի 12-ին Իսպանիայում նշվում է Պիլար Աստվածամոր տոնը: Այնպես ստացվեց, որ 1492թ.-ի հոկտեմբերի 12-ին Կոլումբոսը հայտնաբերեց նոր աշխարհ: Այդ պատճառով Պիլար Աստվածամայրը համարվում է բոլոր իսպանախոս ժողովուրդների

Տաճարի զարդարանքներից

հովանավորը: Ամեն մի լատինա-ամերիկյան պետություն զոհաբերել է արձանիկին իր ազգային զգեստները:
Տոնակատարությունը տեւում է մեկ շաբաթ՝ հոկտեմբերի 7-15: Այդ օրերին ամբողջ իսպանիայում կազմակերպվում են շքերթներ, ներկայացումներ, համերգներ, ցլամարտեր եւ այլն: Իսկ միջոցառումները տեղի են ունենում Սարագոսայի Plaza de Pilar հրապարակում: Պիլար Աստվածամոր արձանիկը լքում է Սբ. Կապելլան միայն տոնախմբությանը մասնակցելու համար՝ լինելով տոնի գլխավոր սրբությունը:
Թարգմանությունը եւ նկարները http://anashina.com/kafedralnyj-sobor-bogomateri-pilar-v-saragose/ կայքից: